Տեսական մաս.

Թվի բաժանարար են այն թվերը, որոնց վրա այդ թիվը բաժանվում է առանց մնացորդի։

Օրինակ՝ 10-ի բաժանարար են այն թվերը, որոնց վրա 10-ը բաժանվում է առանց մնացորդի։

Այսինքն՝  10-ի բաժանարար են՝ 1,2,5,10 , քանի որ 10-ը 1,2,5,10  թվերից յուրաքանչյուրի վրա բաժանվում է առանց մնացորդի։

Ստուգենք՝

10։1=10, ուստի 1-ը 10-ի բաժանարար է։

10։2=5,      ուստի 2-ը 10-ի բաժանարար է։

10։5=2,      ուստի 5-ը 10-ի բաժանարար է։

10։10=1,    ուստի 10-ը 10-ի բաժանարար է։

10-ի բաժանարարներից ամենափոքրը 1-ն է, ամենամեծը՝ 10-ը։

Ցանկացած թվի համար իր բաժանարարներից ամենափոքրը 1-ն է, ամենամեծը՝ հենց այդ  թիվը։

Առաջադրանքներ  

1. Թվարկիր 8-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 8-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
   1,2,4,8:Ամենափոքրը 1-ը,ամենամեծը 8-ը:
   
2. Թվարկիր 15-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 15-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
   1,3,5,15: Ամենափոքրը 1-ը ,ամենամեծը 15-ը:
   
3. Թվարկիր 20-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 20-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
   1,2,4,5,10,20: Ամենափոքրը 1-ը,ամենամեծը 20 -ը:
   
4. Թվարկիր 14-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 14-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
   1,2,7,14: Ամենափոքրը 1-ը, ամենամեծը 14-ը:
   
5. Քանի՞ բաժանարար ունի 18-ը, ո՞ր թվերն են դրանք։
   1,2,3,6,9,18:
   
6. Ո՞ր թիվն է 64-ի ամենամեծ բաժանարարը։
   64
   
7. Ո՞ր թիվն է 25-ի ամենամեծ բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենափոքրը։
   Ամենամեծը 25 -ը,ամենափոքրը 1-ը:
   
8. Թվարկիր 30-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 30-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
   1,2,3,5,6,10,15,30: Ամենափոքրը 1-ը , ամենամեծը 30-ը:
   
9. Գտիր 26 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
   26+1=27
   
10. Գտիր 48 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
    48+1=49
    
11. Քանի՞ բաժանարար ունի 12-ը։
    1,2,3,4,6,12: 6- բաժանարար:
    
12. Քանի՞ բաժանարար ունի 24-ը։
    1,2,3,4,6,8,12,24: 8- բաժանարար:
    
13. Քանի՞ բաժանարար ունի 32-ը։
    1,2,8,16,32: 5- բաժանարար:
    
14. Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

Թվարկիր 9-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 9-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
1,3,9:Ամենափոքրը 1-ը,ամենամեծը 9-ը:

Քանի՞ բաժանարար ունի 36-ը, ո՞ր թվերն են դրանք։

1,2,3,4,6,9,12,18,36: 9-բաժանարար:

Գտիր 56 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։

56+1=57

Գլուխ 2

Արցունքի Ծովը

(Շարունակություն 1. )

Ալիսը վերցնում է ձեռնոցներն ու հովհարը և սկսում է իրեն հովհարել:Սկսում է մտաբերել բոլոր ծանոթ
տարեկիցներին,ուզում է հասկանալ թե արդյոք նրանցից որևէ մեկի հետ փոխս չի ընկել:Այսպես սկսում է խոսել իր հետ:
Այսպես խոսելով Ալիսը ցած է նայում և տեսնում է,որ խոսելու ընթացքում Ճագարի սպիտակ ձեռնոցներից մեկը ձեռքին է հագցրել:Մտածեց երևի սկսել է նորից փոքրանալ:Վեր է կենում տեղից և մոտենում սեղանին,որ դրանով հասակը չափի:Պարզվում է ,որ արդեն երկու ոտնաչափ փոքրացել է և շարունակում է փոքրանալ:Գլխի է ընկնում,որ հովհարի պատճառով է,իսկույն ձեռքից գցում է,թե չէ բոլորովին չքանալու էր:
Ալիսը շատ էր վախեցել փոփոխությունից,բայց և ուրախ էր ,որ ժամանակին կանգ էր առել:Նա շատ ուրախ էր,որ հիմա կգնա այգի,բայց ավաղ դռնակը փակ էր,իսկ ոսկե բանալին սեղանին դրված:Նրա վիճակը ավելի վատ էր,որովհետև նա երբեք այսքան փոքր չէր եղել:Հանկարծ նրա ոտքը սայթաքում է և նա հայտնվում է աղի ջրում:Նա մի պահ մտածում է, թե ծովն է ընկել:Սակայն շուտով հասկանում է,որ ինը ոտնաչափ եղած ժամանակ լաց լինելու իր իսկ արցունքներից գոյացած լիճն է ընկել:

Мой папа
Большое удовольствие для маленькой девочки Кати — заходить в кабинет отца. Первое, что поражает Катю, — книги. Они стоят на стеллажах у стен, разбросаны в креслах, на письменном столе, на подоконниках, с бумажными закладками и без закладок. Есть огромные, с медными застёжками. Кате их даже не поднять. А ещё на столе у отца стояли модели самолётов. Для Кати все вещи в кабинете были понятными и близкими, живыми.

Ответьте на вопросы:

1. Почему Кате нравилось бывать в кабинете отца?
   Пoтму что ей нравились книги отца.
2. Что ей нравилось в этой комнате?
   Ей нравилось книги.
3. Где были книги?
   Книга были на стеллажах.
4. Что еще было в кабинете?
   Кресло, письменный стол,модели самолетов.

1. Расскажи или напиши о своём папе и дедушке.
   Мой папа
   
   Мой папа самый лучший, его завут Грач.Ей 36 лет. Он очень веселый и красивыи.
   Он работает строителем.Строит дама.Он очен любит смотрет телевизор,разние програми.
   У меня самий лутший папа.
   
   Мой дедушка
   
   У меня есть дедушка. Его завут Юра.Ей 63 года.Он работает в аэропорту,в
   Авиационном отделе.Он начальник в этом отделе.Он очень добрый и храбрый.
   
2. Кто они по профессии? Где работают? Помогает ли папа тебе в учёбе?
   
   Мой отец строител.Он строит дома.Иногда он мне помогает в учобе.
   
   Мой дед авиационный инженер.Он работает в аэропорту.

1. Расскажи, как вы проводите выходные дни.
   
   Я очень сильно люблю и с нетерпением жду выходних.
   Я провожу выходные со своей семьей.В пятницу я делаю все уроки,чтобы спокойно отдыхать в
   субботу и воскресенье.Обычно на выходных мама готовит , что-то вкусное и необычное.
   На выходных наша семья проводить много времени вместе.Но к сожеленые выходные проходят
   очень быстро.Я бы хотела ,чтобы было больше таких веселых дней.

Այն ով է ,որ բոլորիս շատ սիրում է,ուշադիր է և ունի իր հսկողության տակ վեց դասարան:

Այն ինչն է ինչը,որ քայլում է չորս ոտքով և ունի շատ գեղեցիկ երկար պոչ:

Այն ինչն է ինչը, փափկամազիկ է և մեր դպրոցում շատ հաճախ է հանդիպում,գրեթե ամենուր:

Այն ինչն է ինչը,բնակվում է ագարակում և մարդկանց հավատարիմ բարեկամն է:

Այն ինչն է ինչը,որին մենք անհամբեր սպասում ենք,որի ժամանակ այցելում ենք տարբեր վայրեր և ձեռք ենք բերում տարբեր գիտելիքներ:

Այն ով է,որը բացի ուսուցիչ լինելուց ունի նաև այլ մասնագիտություն:

Այն ինչն է ,որը կա միայն մեր դպրոցում և որտեղ ապրում են տարբեր կենդանիներ:



1. Սոնա Փափազյան
2. Ձի
3. Կատու
4. Շուն
5. Ճամփորդություն
6. Հայկուհի Հովհանիսյան
7. Ագարակ

Հին աշխարհի շատ իմաստուններ համոզված Էին, որ հյուսիսային կիսագնդում ընկած հսկայական ցամաքի պես, երկրագնդի հավասա­րակշռության պահպանման համար, հարավային կիսագնդում պետք է գտնվի մեծ, ամբողջական ցամաք: Այդ անհայտ ցամաքը փնտրել են շատ ծովագնացներ, որի արդյունքում հայտնաբերվել են Խաղաղ, Ատլանտյան և Հնդկական օվկիանոսների անհայտ շրջաններ, մեծ ու փոքր բազմաթիվ կղզիներ:

Հարավային մայրցամաքի հայտնագործմամբ զբաղվել են Եվրոպայի բոլոր ծովային հզոր տերությունները: Դրանցից ուշագրավ են հոլան­դացիների արշավախմբերի՝  հատկապես Աբել Թասմանի գլխավորած արշավախմբի հետազոտությունները: Թասմանը 1642 թվականին դուրս գալով Բատավիայից (Ջակարտա)՝ մոտենում Է Ավստրալիայի հյուսիսային ափերին: Այնուհետև Խաղաղ օվկիանոսում մի շարք կղզիների ուսումնասիրությունից հետո նավարկում է Ավստրալիայի արևելյան ու հարավային ափերով: Թասմանը, նավարկելով հարավային անհայտ մայրցամաքի առափնյա ջրերով և հայտնագործելով Ավստրալիան, ապացուցեց, որ վերջինիս տարածքը այնքան Էլ մեծ չէ: Սակայն հո­լանդացիները աշխարհագրական այս հայտնագործությունը գաղտնի պահեցին, և աշխարհին Ավստրալիան հայտնի դարձավ ավելի քան մեկ դար հետո՝  անգլիացի ծովագնաց Ջեյմս Կուկի շուրջերկրյա ճանապար­հորդությունների արդյունքում: Կուկը երկրագնդի խոշոր ուսումնա­սիրողներից է և իրականացրել է երեք շուրջերկրյա ճանապարհոր­դություններ:

Կուկին հանձնարարված էր Բրիտանա­կան կայսրությանը ենթարկելու նպատակով հայտնաբերել Խաղաղ օվկիանոսի հարա­վային շրջանների ջրերում գտնվող անհայտ ցամաքային տարածքներ: 1769-1771 թվա­կաններին նա իրականացնում է առաջին շուրջերկրյա ճանապարհորդությունը: Դուրս գալով Անգլիայից՝ Կուկը կտրում-անցնում է Ատլանտյան օվկիանոսը, շրջանցում Հարա­վային Ամերիկան և ուղղվում դեպի Խաղաղ օվկիանոսի ջրերում գտվող Ընկերության կղզիներ: Այստեղից դուրս գալով՝ Կուկը ուղևորվում է դեպի հարավ, հասնում Նոր Ձելանդիա կղզիներ: Այդ կղզիների շուրջը նավարկելով՝ նա նախ ապացուցում է, որ դրանք կղզիներ են, ապա՝ կազմում է դրանց մանրամասն քարտեզը: Նոր Չելանդիայից Կուկը նախ՝ ուղևորվում է արևմուտք, ապա՝ Ավստ- րալիայի ափերը հասնելուց հետո, թեքվում է դեպի հյուսիս և դրանց երկայնքով շարունակում նավարկությունը մինչև մայրցամաքի հյու­սիսային ծայրակետը: Նա Ավստրալիայի արևելյան ափերը հայ­տարարում է Անգլիայի տիրապետության տակ գտնվող շրջաններ և դրանք մի ընդհանուր անունով կոչում «Նոր Հարավային Ուելս»: Դրանից հետո Կուկը վերադառնում է Անգլիա:

Անգնահատելի է Ջեյմս Կուկի բոլոր ճանապարհորդությունների նշանակությունը: Նրա ավանդը վիթխարի է ոչ միայն Ավստրալիայի հայտնադործման մեջ, այլև Համաշխարհային օվկիանոսի տարբեր շրջանների հետազոտման, նոր կղզիների հայտնադործման և Անտարկտիդա մայրցամաքի հայտնադործման նախապատրաստման գործում: Նա նկատելիորեն ընդարձակեց Բրիտանական կայսրության սահմանները: Պատահական չէ, որ Կուկի հայտնագործած կղզիների մեծ մասը և Ավստրալական Միությունը այժմ մտնում են Բրիտանական Համագործակցության երկրների մեջ:

Ջ. Կուկի վաստակը մարդկության առջև բարձր է գնահատվել, և նրա անունով են կոչվում ավելի բան 20 աշխարհագրական օբյեկտ՝ լեռ, կղզիներ, նեղուց:

Հետագայում, երբ ուսումնասիրվեցին Ավստրալիայի բուսական և կենդանական աշխարհը, բնական հարստությունները, հայտնի դարձան յուրօրինակ պարկավոր կենդանիները՝ կենգուրուն, կոալան (պար­կավոր արջ), աշխարհի խոշոր ծառատեսակներից էվկալիպտը և այլն: Կուկի կողմից Ավստրալիայի հայտնադործումից հետո անգլիա­ցիները գաղութացրին այս յուրօրինակ մայրցամաքը: Մայրցամաքի առանձին մասեր յուրացնելիս նրանք մասսայաբար ոչնչացնում էին տեղաբնիկներին: Անգլիացիներն այստեղ բերեցին դինգո շանը, ճագարներին, որոնք նպաստավոր բնական պայմանների շնորհիվ վայրենացան և այնքան բազմացան, որ այժմ լուրջ վնասներ են հասցնում ոչ միայն մշակաբույսերի ցանքսերին, այլև վայրի բնությանը: Այժմ Ավստրալիա մայրցամաքում գտնվում է բավականին զարգացած մի պետություն՝ Ավստրալական Միությունը:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ինչո՞ւ էին հին աշխարհի շատ իմաստուններ համոզ­ված, որ գոյություն ունի հարավային մեծ ցամաք:
   Հին աշխարհի շատ իմաստուններ համոզված Էին, որ հյուսիսային կիսագնդում ընկած հսկայական ցամաքի պես, երկրագնդի հավասա­րակշռության պահպանման համար, հարավային կիսագնդում պետք է գտնվի մեծ, ամբողջական ցամաք: Այդ անհայտ ցամաքը փնտրել են շատ ծովագնացներ, որի արդյունքում հայտնաբերվել են Խաղաղ, Ատլանտյան և Հնդկական օվկիանոսների անհայտ շրջաններ, մեծ ու փոքր բազմաթիվ կղզիներ:
   
2. Ովքե՞ր և ինչպե՞ս են հայտնտգործել Ավստրալիան:

Ալբերտ Թասմանը 1642 թվականին դուրս գալով Բատավիայից (Ջակարտա)՝ մոտենում Է Ավստրալիայի հյուսիսային ափերին: Այնուհետև Խաղաղ օվկիանոսում մի շարք կղզիների ուսումնասիրությունից հետո նավարկում է Ավստրալիայի արևելյան ու հարավային ափերով: Թասմանը, նավարկելով հարավային անհայտ մայրցամաքի առափնյա ջրերով և հայտնագործելով Ավստրալիան, ապացուցեց, որ վերջինիս տարածքը այնքան Էլ մեծ չէ: Այնուհետև՝  անգլիացի ծովագնաց Ջեյմս Կուկը շուրջերկրյա ճանապար­հորդությունների արդյունքում ՝դուրս գալով Անգլիայից՝ կտրում-անցնում է Ատլանտյան օվկիանոսը, շրջանցում Հարա­վային Ամերիկան և ուղղվում դեպի Խաղաղ օվկիանոսի ջրերում գտվող Ընկերության կղզիներ: Այստեղից դուրս գալով՝ Կուկը ուղևորվում է դեպի հարավ, հասնում Նոր Ձելանդիա կղզիներ: Այդ կղզիների շուրջը նավարկելով՝ նա նախ ապացուցում է, որ դրանք կղզիներ են, ապա՝ կազմում է դրանց մանրամասն քարտեզը: Նոր Զելանդիայից Կուկը նախ՝ ուղևորվում է արևմուտք, ապա՝ Ավստրալիայի ափերը հասնելուց հետո, թեքվում է դեպի հյուսիս և դրանց երկայնքով շարունակում նավարկությունը մինչև մայրցամաքի հյու­սիսային ծայրակետը: Նա Ավստրալիայի արևելյան ափերը հայ­տարարում է Անգլիայի տիրապետության տակ գտնվող շրջաններ և դրանք մի ընդհանուր անունով կոչում «Նոր Հարավային Ուելս»: Դրանից հետո Կուկը վերադառնում է Անգլիա:

3.Ինչո՞վ է տարբերվում Ավստրալիան մյուս մայրցամաք­ներից:
Ավստրալիան մյուս մայրցամաքներից տարբերվում է նրանով,որ այստեղ կա բուսական և կենդանական հարուստ աշխարհ:Այստեղ կան կենգուրուներ, կոալաներ և այստեղ է աճում աշխարհի խոշոր ծառատեսակներից ՝էվկալիպտը:

Ավստրալիան հայտնագործվել է երկու անգամ, առաջինը՝ հոլանդացի Աբել Թասմանի, իսկ երկրորդը՝ Անգլիացի Ջեյմս Կուկի կողմից: Ավստրալիան հայտնագործվել է հարավային ցամաքի որոնման արդյունքում: Այս մայրցամաքում են ապրում կենգուրուն, պարկավոր արջը, այստեղ Է աճում երկրագնդի հսկա ծառերից Էվկալիպտը:

Моя семья состоит из четырех человек:мои мама и папа, я и млодшая сестра.
Мой папа работает строителем. Моя мама домохозайка. Она печет пероги и балует
нас. Мы с сестрой стараемся во всем помогать маме.
Я очень люблю проважать все свое свободное время с моей младшей сестрой.
Летом мы с семьей ездим за город отдыхать. Ближе к осени мы любим ходить
в лес на прогулку и за грибами.
У нас очень дружная семья.

In this picture I am my little sister and my friends . We are playing with leaves.