Առաջադրանք՝ հոլովել սեղան, քաղաք, գիրք, քար, տուն, մազ բառերը:

Հայերենը ունի 7 հոլով:

Ուղղական ով, ինչ- տղա, սեղան

Սեռական ում, ինչի-տղայի, սեղանի

Տրական ում, ինչին-տղային, սեղանին

Հայցական ում, ինչը-տղային, սեղանը

Բացառական ումից, ինչից-տղայից, սեղանից

Գործիական ումով, ինչով-տղայով, սեղանով

Ներգոյական ում մեջ, ինչի մեջ կամ ինչում-տղայի մեջ, սեղանում

Ուղղական ով, ինչ- քաղաք,գիրք

Սեռական ում, ինչի-քաղաքի,գրքի

Տրական ում, ինչին-քաղաքին,գրքին

Հայցական ում, ինչը-քաղաքը,գիրքը

Բացառական ումից, ինչից-քաղաքից,գրքից

Գործիական ումով, ինչով-քաղաքով,գրքով

Ներգոյական ում մեջ, ինչի մեջ կամ ինչում-քաղաքում, գրքում

Ուղղական ով, ինչ- քար,տուն

Սեռական ում, ինչի-քարի,տան

Տրական ում, ինչին-քարին,տանը

Հայցական ում, ինչը-քարը,տունը

Բացառական ումից, ինչից-քարից,տնից

Գործիական ումով, ինչով-քարով,տնով

Ներգոյական ում մեջ, ինչի մեջ կամ ինչում- քարում,տնում

Ուղղական ով, ինչ- մազ,եղբայր

Սեռական ում, ինչի-մազի,եղբոր

Տրական ում, ինչին-մազին,եղբորը

Հայցական ում, ինչը-մազը,եղբորը

Բացառական ումից, ինչից-մազից,եղբորից

Գործիական ումով, ինչով-մազով,եղբորով

Ներգոյական ում մեջ, ինչի մեջ կամ ինչում- մազում,եղբոր մեջ

1․Գտիր թվի նշված մասը․
320-ի   3/8 մասը
320:8×3=120
2700-ի  2/3 մասը
2700:3×2=1800
250-ի  4/5 մասը
250:5×4=50×4=200
4200-ի  6/7  մասը:
4200:7×6=600×6=3600
6000-ի 2/15 մասը։
6000:15×2=400×2=800

Արտահայտիր նշված միավորներով․

(1/30) ժ = ր
60:30×1=20 ր
(1/200) կմ = մ
1000:200×1=50 մ
(1/12) օր = ժ
24:12×1=2 ժ
(1/12) տարի = ամիս
12:12×1=1 ամիս
(1/25) ց = կգ
100:25×1= 4 կգ
(1/50)  մ = սմ
100:50×1=2 սմ

3.Արտահայտիր նշված միավորներով․
(7/30) ժ= ր
7:60=420 ր
420:30×7=98 ր
(9/200) կմ = մ
9×1000=9000 մ
9000:200×9=405 մ
(4/12) օր = ժ
4×24=96 ժ
96:12×4=32ժ
(5/12) տարի = ամիս
5×12=60 ամիս
60:12×5=25 ամիս
(4/25) ց = կգ
4×100=400 կգ
400:25×4=64 կգ
(3/50)  մ = սմ
3×100=300 սմ
300:50×3=18 սմ

4.  Արամը  դպրոցից տուն վերադառնալիս  ճանապարհի   5/7 մասը  անցնելուց հետո, ճանապարհի ո՞ր մասը դեռ  պետք է անցնի։

5․ Արկղում կար 350 միատեսակ գնդակ։ Արկղից հանեցին դրանց 3/5 մասը։ Քանի՞ գնդակ մնաց արկղում։
350:5×3=210
350-210=140 գնդակ

6․ Ջրավազանում կար 3600 լիտր ջուր։ Այգին ջրելու համար օգտագործվեց դրա 6/9 մասը։ Քանի՞ լիտր ջուր մնաց ջրավազանում։
3600:9×6=2400լ
3600-2400=1200լ


7․ Ո՞ր պատկերի 3/4 մասն է գունավորված։

1) 2×3

2) 3×2

3)3×1

Այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

1. (1/6) ժամ = ր
1 ժամ =60ր
60:6=10ր
10×1=10ր

2.(1/2) ժամ = ր
60:2=30 ր
30×1=30 ր

3. (2/6)  տարի = ամիս
2տարի = 24ամիս
24:6×2=8 ամիս

4.( 2/4)  մ = սմ:
2մ = 200սմ
200:4=50 սմ
50×2=100սմ:

5.(3/5)կմ =մ
3×1000=3000 մ
3000:5=600 մ
600×3=1800 մ

6. ․ Արկղում կար 300լոլիկ ։ Արկղից հանեցին լոլիկների 4/5 մասը։ Քանի՞ լոլիկ մնաց արկղում։
300:5=60
60×4=240
300-240=60 լոլիկ

Առաջադրանքներ

• Կանաչով նշված բառերը դրեք ուղիղ ձևով։
  հանդեսով- հանդես
  դաշտում-դաշտ
  զորքով-զորք
  ոչխարի-ոչխար
  Հովիվներին-հովիվ
  Հնձվորներին-հնձվոր
  պալատին-պալատ
  երկրից-երկիր
  Աղվեսի-աղվես
  զուռնով-զուռնա
  թբուկով-թմբուկ
  երգով-երգ
  զորքով-զորք
  աղմուկով-աղմուկ
  սարերին-սար
  ոչխարի-ոչխար
  թագավորից-թագավոր
  
• Տեքստի անծանոթ բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրել:
  Վազ տալ-վազել
  խոտհարքներ-մարգագետիններ
  վառիկ-նոր ածան հավ
  
  
• Մեկական բառով բնութագրել աղվեսին, Շահ-Մարին, ջաղացպանին:
  Խարամանկ աղվես,վախկոտ Շահ -Մար,միամիտ ջաղացպան
  
• Ըստ ձեզ հնարավո՞ր էր, որ Շահ Մարը հավատար աղվեսին ու փախչեր իր պալատից: Պատասխանը հիմնավորեք:
  Ինձ թվում է ,որ այդքան հեշտ չէր հավատա Շահ -Մարը աղվեսին ու փախչեր,բայց քանի որ սա հեքիաթ է,իսկ մենք գիտենք ,որ հեքիաթներում ամեն ինչ հնարավոր է:

Այսօր Մարտի 17-ին մենք դասարանով այցելեցինք Էրեբունի Թանգարան:Մեր ճամփորդությունը Հայրենագիտության թեմայով էր և մեր հետ էին Արմինե Գոգինյանը և Սոնա Սարքսյանը:Սկզբում մեզ պատմեցին Էրեբունի Թանգարանի մասին:Իմացանք, որ թանգարանը Երևանի ամենակարևոր թանգարաններից մեկն է և այն հիմնադրվել է 1968թ.-ին Արին Բերդի բլրի վրա, որի տեղում եղել է Էրեբունի ամրոցը:Ամրոցի որոշ հատվածներ վերականգնվել են և մնացել թանգարանի արտաքին մասում:
Էրեբունի թանգարանը բաժանված է 3 մասի՝ Արին Բերդ,Կարմիր բլուր և Շենգավիթ:Եղանակի վատ լինելու պատճառով մենք չկարողացանք մասնակցել Պեղումներին:Ամրոցից հետո մենք գնացինք Վարդավառի լիճ:Վարդավառի լիճը անվանում են նաև Թոխմախ գյոլ:Այն Երևանի՝ ծավալով երկրորդ խոշոր արհեստական լիճն է: Շատ հետաքրքիր ճամփորդություն էր,մնացածից տարբերվող:Չնայած եղանակը վատ էր սակայն շա՜տ հավես օր ունեցանք:

1․Գտիր թվի նշված մասը․
180-ի   5/9 մասը
180:9×5 = 100
200-ի  4/5 մասը
200:5×4=160
100-ի  3/10 մասը
100:10×3 = 30
150-ի  2/5  մասը:
150:5×2=60
400-ի 5/8 մասը։
400:8×5 = 250

2.Արտահայտիր նշված միավորներով․

(1/4) ժ= ր
1ժ= 60:4=15ր
15×1=15
(1/5) կմ = մ
1կմ = 1000մ
1000:5=200
200×1=200 մ
(1/3) օր = ժ
1օր = 24ժ
24:3=8
8×1=8 ժ
(1/4) տարի = ամիս
1տարի = 12ամիս
12:4=3
3×1=3 ամիս
(1/5) ց = կգ
1ց = 100կգ
100:5=20
20×1=20կգ
(1/4)  մ = սմ:
1մ = 100սմ
100:4=25
25×1=25 սմ

3.Արտահայտիր նշված միավորներով․
(5/ 6)  ժ= ր
5ժ= 300ր
300:6=50ր
50×5=250ր
(4/5)  կմ = մ
4կմ = 4000մ
4000:5×4=3200մ
(5/6)  օր = ժ
5օր = 120ժ
120:6=20×5=100 ժ
(3/4)  տարի = ամիս
3տարի = 36ամիս
36:4×3=27 ամիս
(3/20) ց = կգ
3ց = 300կգ
300:20=15
15×3=45 կգ
(4/5)  մ = սմ:
4մ = 400սմ
400:5=80
80×4=320սմ:

4.  Արամը  դպրոցից տուն վերադառնալիս  ճանապարհի   1/4 մասը  անցնելուց հետո, ճանապարհի ո՞ր մասը դեռ  պետք է անցնի։
1կմ = 1000 մ
1000:4=250մ
250×1=250մ
1000մ-250մ=750մ

5․ Արկղում կար 120 միատեսակ գնդակ։ Արկղից հանեցին դրանց 7/8 մասը։ Քանի՞ գնդակ մնաց արկղում։
120:8=15
15×7=105
120-105=15գնդակ

6․ Ջրավազանում կար 3200 լիտր ջուր։ Այգին ջրելու համար օգտագործվեց դրա 5/8 մասը։ Քանի՞ լիտր ջուր մնաց ջրավազանում։
3200:8=400լ
400×5=2000լ
3200-2000=1200լ

7․ Ո՞ր պատկերի 3/5 մասն է գունավորված։

1)

2)

3)

Այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

1. (1/6) ժամ = ր
1 ժամ =60ր
60:6=10ր
10×1=10ր

2.(1/2) ժամ = ր
60:2=30 ր
30×1=30 ր

3. (2/6)  տարի = ամիս
2տարի = 24ամիս
24:6×2=8 ամիս

4.( 2/4)  մ = սմ:
2մ = 200սմ
200:4=50 սմ
50×2=100սմ:

5.(3/5)կմ =մ
3×1000=3000 մ
3000:5=600 մ
600×3=1800 մ

6. ․ Արկղում կար 300լոլիկ ։ Արկղից հանեցին լոլիկների 4/5 մասը։ Քանի՞ լոլիկ մնաց արկղում։
300:5=60
60×4=240
300-240=60 լոլիկ

Փոքրիկ իշխանը (հատված)

Մեծահասակները թվեր շատ են սիրում: Երբ նրանց պատմում ես, որ դու նոր բարեկամ ես ձեռք բերել, նրանք երբեք չեն հարցնում ամենագլխավորի մասին: Երբեք նրանք չեն ասի. «Իսկ ինչպիսի՞ ձայն ունի նա: Ինչպիսի՞ խաղեր է սիրում խաղալ: Թիթեռներ բռնո՞ւմ է, թե՞ոչ»: Նրանք հարցնում են. «Քանի՞տարեկան է նա: Քանի՞ եղ□այր ունի: Քաշն ինչքա՞ն է: Ինչքա՞ն է վաստակում նրա հայրը»: Եվ դրանից հետո երևակայում են, թե ճանաչեցին մարդուն: Երբ մեծահասակներին ասում ես՝ «Ես տեսա վարդագույն աղյուսից մի տուն, որի պատուհանին խորդենի կար, իսկ կտուրին՝ աղավնիներ», նրանք երբեք չեն պատկերացնում այդ տունը: Նրանց պետք է ասել. «Ես տեսա մի տուն, որ արժե հար□ուր հազար ֆրանկ»: Եվ միայն այդ ժամանակ նրանք կբացականչեն. «Ինչպիսի՜ գեղեցկություն»: Ճիշտ այդպես, եթե նրանց ասես. «Ահա ձեզ ապացույցներ, որ, իրոք, Փոքրիկ իշխանը եղել է, որ նա շատ, շատ լավն էր, ծիծաղում էր և շատ էր ուզում գառնուկ ունենալ. իսկ ով ուզում է գառնուկ ունենալ, նա անպայման գոյություն է ունեցել»: Եթե այսպես ասես, նրանք միայն ուսերը կթոթվեն ու ձեզ կնայեն այնպես, ինչպես կնայեին մի անգետ մանկիկի: Բայց եթե նրանց ասես՝ «Նա թռել եկել էր մի մոլորակից, որը կոչվում է № 612», դա նրանց կհամոզի, և նրանք քեզ այլևս չեն ձանձրացնի հարցերով: Ի՜նչ կարող ես անել, այդպես են մեծահասակները: Չարժե նրանցից նեղանալ: Երեխաները մեծահասակների նկատմամբ պետք է ներողամիտ լինեն:

 Բայց մենք (հասկանալ), թե ինչ բան է կյանքը, և ինչ խոսք, ծիծաղում ենք համարների ու թվերի վրա: Ես այս պատմվա□քը սիրով մի կախարդական հեք□աթի նման կպատմեի: Ես կուզեի սկսել այսպես. «Կար-չկար մի գեղեցիկ իշխան կար: Նա ապրում էր մի մոլորակի վրա, որը իրենից մի քիչ էր մեծ, և նա սրտակից բարեկամ չուներ…»: Նրանք, ովքեր (ճանաչել) կյանքը, կզգային, որ սա զուտ ճշմարտություն է: Ես ամենևին էլ չեմ ուզում որ իմ գիրքը կարդան միայն զվարճության համար: Իմ սիրտը ցավից ճմլվում է, երբ ես (հիշել) իմ փոքրիկ բարեկամին, և ինձ համար հեշտ չէ նրա մասին պատմելը: Արդեն վեց տարի է անցել այն օրից, ինչ նա և իր գառնուկը հեռացել են ինձանից: Ես նրա մասին ուզում եմ պատմել, որպեսզի չմոռանամ նրան: Շատ տխուր բան է, երբ բարեկամներին մոռանում են: Բոլորը չէ, որ բարեկամ ունեն: Եվ ես (վախենալ), թե կդառնամ մեծահասակների նման, իսկ նրանք թվերից բացի ոչնչով չեն հետաքրքրվում:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
   եղ?այր-եղբայր
   հար?ուր-հարյուր
   պատվա?քը-պատվածքը
   հեք?աթի-հեքիաթի
   

2. Ի՞նչ է նշանակում  երևակայել բառը.

       ա/ պատկերացնել
       բ/ շինել
       գ/ պատրաստել
        դ/ կառուցել

 3. Գրի՛ր տրված  բառերի հոմանիշները.
       ա/ գեղեցիկ  – սիրուն           
       բ/ շատ -բազմաթիվ                  
       գ/կախարդական- սքանչելի
դ/ մեծ – հսկա                  

4. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը.

      ա/ սիրտ – պարզ

       բ/ բարեկամ – բարդ

      գ/ գեղեցկություն – պարզ

       դ/ անգետ – ածանցավոր

5. Տեքստում հանդիպող հետևյալ բառերից ո՞րն է գործածված եզակի թվով.

      ա/ խաղեր

       բ/ պատուհաններ

       գ/ թվեր

       դ/ իշխան

6. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

      ա/ գեղեցիկ – ածական

      բ/ տխուր – գոյական

      գ/ գառնուկ – գոյական

      դ/ մոլորակ – գոյական

 7. Փակագծերում  նշված բայերը համապատասխանեցրո՛ւ տեքստին:

հասկանալ- հասկանում ենք
ճանաչել- ճանաչում էին
հիշել-հիշում եմ
վախենալ-վախենում եմ

8. Տրված նախադասության մեջ գտի՛ր ենթական և ստորոգյալը:

     Իշխանիկը ապրում էր մի փոքրիկ մոլորակի վրա:
      ենթակա   __Իշխանիկը______________

      ստորոգյալ   _ապրում էր_____________

9. Տեքստից դուրս գրի՛ր մեկական պատմողական և հարցական նախադասություն:

Ճիշտ այդպես, եթե նրանց ասես. «Ահա ձեզ ապացույցներ, որ, իրոք, Փոքրիկ իշխանը եղել է, որ նա շատ, շատ լավն էր, ծիծաղում էր և շատ էր ուզում գառնուկ ունենալ. իսկ ով ուզում է գառնուկ ունենալ, նա անպայման գոյություն է ունեցել» :

Ինչպիսի՞ խաղեր է սիրում խաղալ:

10. Տեքստում ընդգծված նախադասության մեջ բաց է թողնված մեկ կետադրական նշան: Լրացրու՛:

Ես ամենևին էլ չեմ ուզում, որ իմ գիրքը կարդան միայն զվարճության համար:

11. Ի՞նչ են շատ սիրում մեծահասակները:

Մեծահասակները շատ են սիրում թվեր :

12. Ի՞նչ էին հարցնում մեծահասակները նոր բարեկամի մասին:

Նրանք հարցնում են. «Քանի՞տարեկան է նա: Քանի՞ եղբայր ունի: Քաշն ինչքա՞ն է: Ինչքա՞ն է վաստակում նրա հայրը»:

13. Ինչո՞ւ Փոքրիկ իշխանի մասին պատմելը հեշտ չէր.

       ա/ հեղինակը մանրամասները չէր հիշում

        բ/արդեն վեց տարի էր անցել, ինչ նա և գառնուկը հեռացել էին

       գ/ բարեկամներին շուտ էին մոռանում

       դ/հեղինակի սիրտը ճմլվում էր

14. Ինչո՞ւ էր հեղինակը վախենում մեծահասակների նման դառնալուց.

      ա/ ճիշտ հարցեր էին տալիս

       բ/ ծիծաղում էին համարների և թվերի վրա

      գ/մեծահասակները թվերից բացի ոչնչով չէին հետաքրքրվում

      դ/ մեծահասակները շատ բարեկամներ ունեին

15. Դու՛րս գրիր  այն հատվածը, որտեղ գրված է, որ երեխաները պետք է հասկանան  և  ներեն մեծերին:

Ի՜նչ կարող ես անել, այդպես են մեծահասակները: Չարժե նրանցից նեղանալ: Երեխաները մեծահասակների նկատմամբ պետք է ներողամիտ լինեն: