Միջնադարում կառուցված վանական համալիրը ունի հետաքրքիր անուն, որը բառացի նշանակում է՝ «արի ու տես»: Համալիրը բաղկացած է երեք եկեղեցիներից և գավիթից: Արատեսի վանքը ունի յուրահատուկ ճարտարապետություն: Նրա գլխավոր եկեղեցու գմբեթը չի պահպանվել, իսկ պատերը ավերվել են: Վանքի կառույցները բազմիցս թարմացվել և վերականգնվել են միջնադարում: Արատես վանական համալիրը ամառային նստավայր էր Սյունիքի հոգևորականների համար: Այստեղ ընդօրինակվել են նաև հին ձեռագրերն ու մատյանները:
Արատեսի Քարտեզը
Արատեսի Արփա գետը:
